Monday, July 13, 2009

Tuan Tabal dan warisnya yang menjadi ulama terkenal


Nama sebenarnya ialah Haji Abdus Shamad bin Muhammad Saleh Tabal al-Fathani al-Kalantani. Beliau digelar Tabal kerana mengambil nama tempat beliau berasal iaitu Tabal[1]. Tentang tahun beliau dilahirkan, Nik Abdul Aziz bin Haji Nik Hassan dalam buku Sejarah Perkembangan Ulama Kelantan menyebut bahawa Tuan Tabal lahir pada tahun 1840 Masihi.[2] Hamdan Hassan dalam bukunya Tarekat Ahmadiyah di Malaysia Suatu Analisa Fakta Secara Ilmiah terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka pada tahun 1990 juga menggunakan tahun yang sama.[3] Namun almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir berasa ragu dengan tahun tersebut berdasarkan kepada tahun kitab-kitab yang ditulis olehnya. Katanya, Tulisan terawal Tuan Tabal ialah Munabbihul Ghafilin yang beliau selesaikan dalam tahun 1285 Hijrah yang jika dijadikan tahun Masihi lebih kurang tahun 1868 Masihi, bererti ketika itu Tuan Tabal baru berusia 28 tahun. Kitab yang tersebut itu walaupun nipis sahaja, namun mencorakkan falsafah mistik peringkat tinggi, yang menurut tradisi ulama dunia Melayu, ilmu tasawuf semacam itu tidak pernah ditulis oleh orang-orang yang berumur 28 tahun. Walaupun mereka menguasai ilmu tasawuf, namun mereka lebih suka menulis ilmu-ilmu yang bercorak zahir saja. Oleh sebab hal-hal yang tersebut di atas tahun 1840 Masihi itu perlu penyelidikan lebih lanjut.[4] Mohammad Redzuan dalam tulisannya pula menyebut bahawa Tuan Tabal dilahirkan pada tahun 1819.[5]
Setelah memperoleh ilmu di Patani, Tuan Tabal melanjutkan pelajarannya ke Makkah. Tuan Tabal menerima Tariqat Ahmadiyah daripada Sidi Syeikh Ibrahim ar-Rasyidi bersama-sama dengan Syeikh Wan Ali Kutan dan Syeikh Ahmad al-Fathani. Sidi Syeikh Ibrahim ar-Rasyidi adalah murid kepada Sidi Ahmad Idris yang dinisbahkan namanya kepada Tariqat Ahmadiyah itu. Kata almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir, oleh sebab Tuan Tabal pulang ke Kelantan sedangkan Syeikh Wan Ali Kutan dan Syeikh Ahmad al-Fathani tetap tinggal di Makkah, maka dipercayai Tuan Tabal adalah orang pertama menyebarkan tariqat tersebut di Kelantan dan sekitarnya, atau tempat-tempat lain di Nusantara.[6]
Seperti yang dinyatakan oleh almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir, karya Tuan Tabal yang dapat dikesan ialah 8 buah iaitu,
1. Munabbihul Ghafilin. Kitab ini diselesaikan pada hari Sabtu, 2 Muharam 1285 Hijrah/ 1868 Masihi. Kandungannya membicarakan tasawuf yang merupakan petikan daripada kitab Ihya Ulumuddin dan Masyariqul Anwar.
2. Jalalul Qulub bi Zikrillah. Kitab ini diselesaikan pada waktu Zuhur, hari Rabu, 18 Muharam 1287 Hijrah/1870 Masihi. Kandungannya juga mengenai tasawuf. Cetakan pertama oleh Majlis Ugama Islam Kelantan, 29 Zulhijjah 1254 Hijrah/ 1935 Masihi. Cetakan yang kedua, Mathba'ah al-Kamaliyah, Kota Bharu, Kelantan. Kitab ini diberi kata pendahuluan oleh Tuan Guru Haji Nik Daud bin Ahmad Jambu, di Bukit Rahmah Tanah Merah, Kelantan.
3. Kifayatul `Awam fima Yajibu `alaihim min Umuril Islam. Kitab ini diselesaikan pada 14 Safar 1295 Hijrah/1878 Masihi.
4. Mun-yatu Ahlil Auwab fi Bayanit Taubah. Kitab ini pernah diterbit oleh Mustafa Press, Kota Bharu (tanpa tahun).
5. Bab Harap, dicetak oleh Mathba'ah al-Kamaliyah, Kota Bharu pada 1359 Hijrah/ 1940 Masihi.
6. Bidayatu Ta'limil `Awam fi Tarafi min Arkanil Islam. Kitab ini diselesaikan tanpa menyebut tarikh. Pernah dicetak oleh Mathba'ah al-Miriyah, Makkah, 1323 Hijrah/1906 Masihi. Cetakan kelima oleh Mathba'ah al-Kamaliyah, Kota Bharu.
7. Manhatul Qaribil Mujib wa Mughnir Raghibin fit Taqrib. Kitab ini diselesaikan pada Jumaat, 10 Zulhijjah 1300 Hijrah/1882 Masihi. Kandungan kitab ini ialah usuluddin, fikah dan tasawuf. Tetapi yang terpenting ialah fikah. Cetakan yang kedua oleh Mathba'ah al-Kamaliyah, Kota Bharu, 1354 Hijrah/ 1935 Masihi. Kitab ini adalah karya Tuan Tabal yang paling tebal iaitu setebal 327 halaman.
8. Mun-yatul Muridin fi Ba'dhi Ausafi Saiyidil Mursalin. Kitab ini pernah diterbitkan oleh Mathba'ah al-Kamaliyah, Kota Bharu, 1345 Hijrah/1926 Masihi.[7]
Tuan Tabal meninggal dunia pada tahun 1891.[8] Menurut tulisan Dr Abdul Rahman Abdullah, setelah beliau meninggal, penyebaran tariqat Ahmadiyah telah dilakukan oleh anak-anaknya, Haji Wan Musa dan Haji Wan Abdullah.[9] Haji Wan Musa mengajar tariqat tersebut secara terbuka di Jalan Merbau manakala Haji Wan Abdullah mengajar tariqat tersebut di surau Tuan Tabal, Lorong Tok Semian.[10] Selepas Haji Wan Musa meninggal dunia, Tariqat Ahmadiyah di kawasan Kota Bharu kemudiannya dipimpin oleh anak Haji Wan Abdullah iaitu Haji Abdul Rahman.[11] Haji Abdul Rahman dikatakan ada mengarang beberapa buah kitab.[12]
Anak-anak Tuan Tabal yang menjadi ulama terkenal ialah Haji Wan Muhammad, Haji Wan Musa dan Haji Wan Abdullah. Anak sulung Tuan Tabal ialah Haji Wan Muhammad bin Tuan Tabal al-Kalantani, lahir di Kota Bharu, Kelantan, pada malam Jumaat, 5 Rejab 1287 H/1 Oktober 1870 M. Beliau meninggal dunia pada malam Rabu, 27 Rabiulawal 1339 H/8 Disember 1920 M juga di Kota Bharu. Haji Wan Muhammad mendapat pendidikan awal daripada ayahnya sendiri. Kemudian beliau dibawa oleh ayahnya ke Makkah pada tahun 1294 ketika usianya baru 7 tahun untuk menimba ilmu. Haji Wan Muhammad dikenali sebagai ulama yang kuat mengamalkan tariqat. Antara ijazah tariqat yang diterimanya ialah tariqat Syathariyah dan Qadiriyah-Naqsyabandiyah. Dalam salinan naskhah Thariqat Syathariyah, ada disebut bahawa beliau, Al-Haji Muhammad bin Abdus Shamad Kelantan ditalqin atau dibai’ah oleh Syeikh Abdul Qadir bin Abdur Rahman al-Fathani[13]. Syeikh Abdul Qadir bin Abdur Rahman al-Fathani ditalqin atau dibaiah oleh Syeikh ‘Ali bin Ishaq al-Fathani. Syeikh ‘Ali bin Ishaq al-Fathani ditalqin atau dibai’ah oleh Syeikh Daud bin Abdullah al-Fathani. Dan seterusnya kepada yang lebih ke atas. Tentang tariqat Qadiriyah-Maqsyabandiyah, almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir menyebut seperti berikut,
Aada pun pada bahagian Thariqat Qadiriyah-Naqsyabandiyah, Haji Muhammad bin Abdus Shamad Kelantan tidak menyebut nama gurunya, melainkan langsung saja menyebut salasilah mulai dari Syeikh Ahmad Khathib Sambas, tulisannya, “Adapun salasilah dua tarekat ini, maka terhimpun pada Salasilah Qadiriyah, iaitu Syeikh Ahmad Khathib bin al-Marhum Abdul Ghaffar al-Jawi Sambas. Ia mengambil daripada Saiyid Syamsuddin ...”, dan seterusnya hingga ke atas. Kemungkinan Haji Muhammad bin Abdus Shamad Kelantan sempat menerima tarekat itu langsung kepada Syeikh Ahmad Khathib Sambas, kerana ulama Sambas tersebut adalah seangkatan dengan Syeikh Abdul Qadir bin Abdur Rahman al-Fathani.[14]
Haji Wan Muhammad Kelantan juga beramal dengan Tariqat Ahmadiyah Idrisiyah[15] yang berasal daripada Syeikh Ahmad bin Idris dan tariqat Syaziliyah berdasarkan Hizib al-Bahr yang diamalkannya yang salasilah sanadnya bersambungan hingga kepada Rasulullah saw. Di Makkah, Haji Wan Muhammad Kelantan belajar kepada ulama-ulama Melayu yang sangat iaitu Syeikh Nik Mat Kecik al-Fathani[16], Syeikh Wan Ali Kutan[17] dan Syeikh Ahmad al-Fathani[18]. Dari Syeikh Wan Ali Kutanlah, beliau menerima ijazah Hizib al-Bahr yang sanadnya bersambung hinggalah yang pertama mengamalkannya, iaitu Syeikh Abi Hasan asy-Syazili.
Menurut almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir, Haji Wan Muhammad dilantik menjadi mufti selepas adiknya iaitu Haji Wan Musa. Haji Wan Muhammad dilantik pada 22 Syawal 1334 H/21 Ogos 1916 M sedangkan adiknya pada 10 Rejab 1327 H/27 Julai 1909 M. Sebelum dilantik menjadi Mufti Kelantan, Haji Wan Muhammad bin Tuan Tabal pernah dilantik oleh Sultan Mansur menjadi Imam Masjid Kota Bharu pada 15 Jamadilakhir 1314 H. Pada 30 Muharam 1334 H/7 Disember 1915 M Haji Wan Muhammad bin Tuan Tabal dilantik menjadi ahli Majlis Ugama Islam dan Adat Istiadat Melayu Kelantan. Setelah itu dilantik pula menjadi Hakim Mahkamah Syariah Kota Bharu, pada 26 Safar 1334 H/2 Januari 1916 M. Beberapa bulan selepas tarikh tersebut barulah beliau dilantik menjadi Mufti Kelantan. Selain pelantikan-pelantikan yang tersebut Haji Wan Muhammad juga pernah dilantik menjadi Ketua Dewan Ulama Kelantan pada 27 Mei 1918 M. Dilantik pula menjadi ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Kelantan oleh Sutan Muhammad IV, pada 27 September 1919 M.[19]
Anak Tuan Tabal yang berikutnya ialah Haji Wan Musa. Beliau lahir pada tahun 1291H bersamaan dengan 1874M. Beliau meninggal dunia pada hari Sabtu, 24 Zulkaedah 1357H bersamaan dengan 14 Januari 1939M. Haji Wan Musa adalah seorang ulama yang sangat gemar mendalami ilmu pengetahuan. Diriwayatkan bahawa beliau memiliki pelbagai jenis kitab ilmu pengetahuan. Dikatakan bahawa Haji Wan Musa selalu menabung wangnya untuk menambah jumlah kitab yang dimilikinya. Diriwayatkan bahawa Haji Wan Musa adalah seorang yang sangat berpegang teguh dan beramal dengan Tariqat Ahmadiyah. Seperti yang disebut oleh almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir, dizaman Haji Wan Musa, pendapatnya pernah mencetuskan kontrversi tentang beberapa masalah hukum.[20] Antaranya ialah seperti lafaz Ushalli, masalah jilatan anjing, talqin, dan lain-lain. Kata almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir, khusus mengenai yang tersebut ini Haji Wan Musa ditentang oleh hampir keseluruhan ulama Kelantan termasuk Tengku Mahmud Zuhdi bin Tengku Abdur Rahman al-Fathani yang ketika itu sebagai Syeikh al-Islam Selangor. Sanggahan Tengku Mahmud Zuhdi al-Fathani terhadap Haji Wan Musa ditulis dalam kitab Tazkiyatul Anzhar wa Tashfiyatul Afkar (selesai ditulis pada 17 Muharam 1339H/30 September 1920M).[21] Walaubagaimanapun, Haji Wan Musa tetap berpegang kepada Mazhab Syafi’i malah mempertahankannya. Sebagai contoh tentang hukum zakat fitrah dan wakaf, Haji Wan Musa tetap berpegang seperti ulama-ulama Syafi’iyah yang lain yang berpendapat bahawa zakat fitrah mestilah segera dibahagikan kepada yang berhak menerimanya, tidak boleh digunakan untuk pembangunan walau untuk membina masjid sekali pun. Sesuatu yang dinamakan ‘wakaf’ tidak boleh diperjual belikan walau dengan alasan apa pun juga.[22] Haji Wan Musa berjaya melahirkan ramai ulama dan pendakwah yang disegani. Dengan mengadakan halaqat pengajian kitab di suraunya di Jalan Merbau, Kota Bharu, beliau berjaya melahirkan ramai ulama berkaliber seperti Hj. Saad Kangkong, Pak Su Wan Adam Kg. Laut, Hj. Mohd. Zain Meranti, Hj. Nik Mat Alim Pulau Melaka, Hj. Abdul Mannan Sumatera, Hj. Abdul Wahid Melaka, Hj.Ahmad Perak dan Hj. Ayyub Kemboja.
Seorang lagi anak Tuan Tabal yang menjadi ulama besar seperti yang disebut sebelum ini ialah Wan Abdullah. Haji Wan Abdullah bin Tuan Tabal lahir pada 1293 H/1877M, wafat Jamadilawal 1345 H/Disember 1926M. Beliau mendapat pendidikan awal daripada ayahnya sendiri, Tuan Tabal, di Kota Bharu Kelantan dan kemudian melanjutkan pelajarannya ke Makkah bersama abangnya, Wan Musa. Kedua adik beradik menadah kitab kepada dua ulama yang sangat terkenal pada waktu itu iaitu Syeikh Wan Ali Kutan dan Syeikh Wan Ahmad bin Muhammad Zain al-Fathani. Diriwayatkan bahawa Haji Wan Abdullah pernah menjadi khatib di Masjid Muhammadi sekitar dua tahun iaitu antara tahun 1916 hingga 1918 M. Beliau juga pernah menjadi Ahli Majlis Agama Islam Kelantan. Diriwayatkan juga bahawa Haji Wan Abdullah berpegang kukuh kepada fiqh Mazhab Syafie. Selain ahli dalam fiqh Mazhab Syafie, beliau juga berpengalaman luas dalam ilmu usuluddin dimana beliau mengikut Mazhab Ahli Sunah wal Jamaah aliran Imam Abu Hasan al-Asy'ari dan Imam Abu Mansur al-Maturidi. Haji Wan Abdullah mempunyai pengetahuan yang luas dan mendalam tentang ilmu tasawuf. Beliau dikatakan mengamalkan Tarigat Ahmadiyah sama seperti yang diamalkan oleh ayah beliau Tuan Tabal dan kedua-dua abangnya Mufti Haji Wan Muhammad dan Mufti Haji Wan Musa. Dari segi penulisan, Haji Wan Abdullah banyak menghasilkan penulisan tentang khutbah. Hasil penulisannya itu kemudiannya dikumpulkan oleh anak muridnya yang bernama Ismail bin Kecik bin Haji Awang Abu bin Haji Mahmudi al-Kalantani dan diberi judul judul Majmu' Khuthab al-Juma' al-Malayuwiyah li Tafhim man La Ya'rif al-'Arabiyah. Ismail bin Kecik Mahmudi al-Kalantani selesai menghimpun dan menyunting karya Haji Wan Abdullah yang tersebut pada hari Ahad, 5 Rabiulakhir 1343 H. Antara isi kandungan kitab ini ialah seperti hukum-hukum yang tertakluk dalam persekitaran khutbah, syarat-syaratnya, perkara-perkara sunat di hari Jumaat dan teks khutbah. Seperti yang dinukil oleh almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir, ada beberapa perkara yang menjadikan kitab ini sangat istimewa. Antaranya ialah seperti hukum berkata-kata ketika khatib membaca khutbah. Katanya, “Dan makruh berkata-kata pada tatkala khatib membaca khutbah pada Mazhab Imam kita Syafie. Ada pun pada mazhab imam yang lain haram berkata-kata pada ketika itu.” (Rujuk kitab Majmu' Khuthab di halaman 14).[23] Tentang perkara sunat pula, almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir memetik isi kitab tersebut dengan katanya, “Dan sunat memakai serban, kerana hadis bahawasanya Allah s.w.t. dan segala Malaikat-Nya selawat sekalian atas yang memakai serban hari Jumaat. Dan sunat memakai serban bagi sekalian sembahyang. Dan tersebut pada hadis satu sembahyang dengan memakai serban afdal daripada dua puluh lima sembahyang dengan tiada memakai serban ...” (Rujuk kitab Majmu' Khuthab di halaman. 16).[24] Dalam teks khutbah pula, Haji Wan Abdullah ada menyebut tentang kelebihan zikir pada hari raya. Seperti yang dipetik oleh almarhum al-Ustaz Haji Wan Mohd Saghir didalam kitab tersebut, “Tersebut di dalam hadis, Barang siapa berkata Subhanallah wa bi hamdih pada hari raya, 300 kali, dan dihadiahkan pahalanya kepada segala orang yang mati daripada segala orang yang Islam, nescaya masuklah pada tiap-tiap kubur mereka itu 1,000 cahaya. Dan Allah s.w.t menjadikan orang yang menghadiahnya pada kuburnya 1,000 cahaya, apabila ia mati.” (Rujuk kitab Majmu' Khuthab di halaman 83).[25]


[1] Satu wilayah didalam negara Thailand.
[2] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2004. Tuan Tabal - Penyebar Thariqat Ahmadiyah pertama di Nusantara. Utusan Malaysia. Terbit pada 4 Oktober 2004. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=1004&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[3] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2004. Tuan Tabal - Penyebar Thariqat Ahmadiyah pertama di Nusantara. Utusan Malaysia. Terbit pada 4 Oktober 2004. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=1004&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[4] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2004. Tuan Tabal - Penyebar Thariqat Ahmadiyah pertama di Nusantara. Utusan Malaysia. Terbit pada 4 Oktober 2004. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=1004&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[5] Mohammad Redzuan Othman. 1998. The Role of Makka-educated in the development of Early Islamic Scholarship and Education in Malaya. Journal of Islamic Studies 9:2. Hlm 150.
[6] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2004. Tuan Tabal - Penyebar Thariqat Ahmadiyah pertama di Nusantara. Utusan Malaysia. Terbit pada 4 Oktober 2004. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=1004&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[7] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2004. Tuan Tabal - Penyebar Thariqat Ahmadiyah pertama di Nusantara. Utusan Malaysia. Terbit pada 4 Oktober 2004. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=1004&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[8] Abdul Rahman Abdullah. 1997. Pemikiran Islam di Malaysia: sejarah dan aliran. Gema Insani Press. Jakarta. Hlm 55
[9] Abdul Rahman Abdullah. 1997. Pemikiran Islam di Malaysia: sejarah dan aliran. Gema Insani Press. Jakarta. Hlm 56
[10] Abdul Rahman Abdullah. 1997. Pemikiran Islam di Malaysia: sejarah dan aliran. Gema Insani Press. Jakarta. Hlm 56
[11] Abdul Rahman Abdullah. 1997. Pemikiran Islam di Malaysia: sejarah dan aliran. Gema Insani Press. Jakarta. Hlm 56
[12] Abdul Rahman Abdullah. 1997. Pemikiran Islam di Malaysia: sejarah dan aliran. Gema Insani Press. Jakarta. Hlm 56
[13] Haji Wan Muhammad menerima Thariqat Syathariyah dalam tahun 1294 H ketika beliau bersama-sama ayahnya, Tuan Tabal, menziarahi Syeikh Abdul Qadir bin Abdur Rahman al-Fathani yang dikatakan sebagai “Khalifah Pada Syeikh Daud bin Abdullah al-Fathani”. Ulama lain yang menerima talqin dan baiah dari ulama besar ini ialah Syeikh Wan Ali Kutan, Syeikh Nik Mat Kecik al-Fathani dan Syeikh Ahmad al-Fathani
[14] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Haji Wan Muhammad Al-Kalantani Mufti Kelantan yang ke-IV. Utusan Malaysia. Terbit pada 3 April 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0403&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[15] Syeikh Wan Ali Kutan dan Syeikh Ahmad al-Fathani juga beramal dengan Tarekat Ahmadiyah Idrisiyah
[16] Syeikh Nik Mat Kecik al-Fathani berbiras dengan Syeikh Wan Ali Kutan, kerana terjadi perkahwinan dua orang anak antara kedua-duanya
[17] Syeikh Wan Ali Kutan adalah ayah saudaranya, iaitu adik kepada ibunya Wan Kaltsum
[18] Syeikh Ahmad al-Fathani pula adalah anak saudara isteri Syeikh Wan Ali Kutan. Isteri Syeikh Ahmad al-Fathani pula adalah anak saudara kepada Syeikh Nik Mat Kecik al-Fathani
[19] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Haji Wan Muhammad Al-Kalantani Mufti Kelantan yang ke-IV. Utusan Malaysia. Terbit pada 3 April 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0403&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[20] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Haji Wan Musa Tuan Tabal pernah mengundang perdebatan hebat. Utusan Malaysia. Terbit pada 6 November 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1106&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[21] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Haji Wan Musa Tuan Tabal pernah mengundang perdebatan hebat. Utusan Malaysia. Terbit pada 6 November 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1106&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[22] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Haji Wan Musa Tuan Tabal pernah mengundang perdebatan hebat. Utusan Malaysia. Terbit pada 6 November 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1106&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_01.htm&arc=hive
[23] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Wan Abdullah Tuan Tabal khatib Kelantan. Utusan Malaysia. Terbit pada 30 Oktober 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1030&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_02.htm&arc=hive
[24] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Wan Abdullah Tuan Tabal khatib Kelantan. Utusan Malaysia. Terbit pada 30 Oktober 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1030&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_02.htm&arc=hive

[25] Wan Mohd Saghir Abdullah. 2006. Wan Abdullah Tuan Tabal khatib Kelantan. Utusan Malaysia. Terbit pada 30 Oktober 2006. Boleh rujuk disini, http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1030&pub=utusan_malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_02.htm&arc=hive

No comments:

Post a Comment